{"id":1743,"date":"2024-02-06T11:56:47","date_gmt":"2024-02-06T08:56:47","guid":{"rendered":"https:\/\/bandirma1noluasm.com\/?p=1743"},"modified":"2024-02-13T17:23:03","modified_gmt":"2024-02-13T14:23:03","slug":"4-subat-dunya-kanser-gunu","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/bandirma1noluasm.com\/2024\/02\/06\/4-subat-dunya-kanser-gunu\/","title":{"rendered":"4 \u015eubat D\u00fcnya Kanser G\u00fcn\u00fc"},"content":{"rendered":"\n
<\/span>\"\"
\n

<\/p>\n<\/div><\/div>\n\n\n\n

4 \u015eubat D\u00fcnya Kanser G\u00fcn\u00fc, gerek kanser konusunda fark\u0131ndal\u0131\u011f\u0131 ve e\u011fitimi art\u0131rarak gerekse d\u00fcnyan\u0131n her yerindeki h\u00fck\u00fcmetler ile bireyleri hastal\u0131\u011fa kar\u015f\u0131 harekete ge\u00e7meye zorlayarak her y\u0131l milyonlarca \u00f6nlenebilir \u00f6l\u00fcm\u00fcn \u00f6n\u00fcne ge\u00e7meyi ama\u00e7lamaktad\u0131r.

D\u00fcnya Kanser G\u00fcn\u00fc; yank\u0131 uyand\u0131rmay\u0131, de\u011fi\u015fim a\u015f\u0131lamay\u0131 ve fark\u0131ndal\u0131k g\u00fcn\u00fc ile s\u0131n\u0131rl\u0131 kalmayarak daha sonraki g\u00fcnlerde de s\u00fcrd\u00fcr\u00fclecek bir eylemi harekete ge\u00e7irmeyi ama\u00e7layan bir kampanyad\u0131r.

\u0130lk olarak 2005 y\u0131l\u0131nda \u00fclkemizin de yak\u0131n i\u015f birli\u011fi i\u00e7erisinde oldu\u011fu Uluslararas\u0131 Kanser Kontrol \u00d6rg\u00fct\u00fc (UICC) taraf\u0131ndan d\u00fczenlenen D\u00fcnya Kanser G\u00fcn\u00fc etkinlikleri, izleyen y\u0131llarda her y\u0131l\u0131n 4 \u015eubat g\u00fcn\u00fc UICC ve i\u015f birli\u011findeki kurulu\u015flarla birlikte k\u00fcresel d\u00fczeyde y\u00fcr\u00fct\u00fclen kampanyalarla geleneksel h\u00e2le getirilmi\u015ftir.

Kanser; t\u00fct\u00fcn kullan\u0131m\u0131, y\u00fcksek beden k\u00fctle indeksi (fazla kilolu veya \u015fi\u015fman\/obez olma), meyve ve sebzeden fakir beslenme, yetersiz fiziksel aktivite ve alkol t\u00fcketimi gibi ba\u015fl\u0131ca be\u015f davran\u0131\u015fsal ve beslenme ile ilgili risk fakt\u00f6r\u00fcnden kaynaklanmaktad\u0131r. Oysa yine g\u00fcn\u00fcm\u00fcz \u015fartlar\u0131nda kanserlerin yakla\u015f\u0131k \u00fc\u00e7te birinin, risk fakt\u00f6rlerinden ka\u00e7\u0131nma ve mevcut kan\u0131ta dayal\u0131 \u00f6nleme stratejilerinin uygulanmas\u0131 yoluyla \u00f6nlenebilir durumda oldu\u011fu bilinmektedir. Ayr\u0131ca, erken tan\u0131 konmu\u015f ve uygun \u015fekilde tedavi edilmi\u015fse bir\u00e7ok kanserin iyile\u015fme olas\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n da y\u00fcksek oldu\u011fu bilinen bir ger\u00e7ektir.

Kanser hem d\u00fcnya hem \u00fclkemiz i\u00e7in \u00f6l\u00fcm nedenleri aras\u0131nda ikinci s\u0131rada yer almaktad\u0131r. \u00d6l\u00fcm nedenlerine bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda d\u00fcnya geneli i\u00e7in yakla\u015f\u0131k her 6 \u00f6l\u00fcmden birinin, \u00fclkemiz i\u00e7in ise her 5 \u00f6l\u00fcmden birinin kanser nedeniyle ger\u00e7ekle\u015fti\u011fi g\u00f6r\u00fclmektedir. D\u00fcnyada her y\u0131l yakla\u015f\u0131k 19 milyon ki\u015fi kansere yakalanmakta, 9.9 milyon ki\u015fi ise kanser nedeniyle hayat\u0131n\u0131 kaybetmektedir. Benzer seyir devam etti\u011fi takdirde, 2040 y\u0131l\u0131nda 30 milyon yeni vaka ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131 beklenmektedir. En s\u0131k g\u00f6r\u00fclen kanser t\u00fcrleri s\u0131ras\u0131yla meme, akci\u011fer, kal\u0131nba\u011f\u0131rsak, prostat, mide olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. Bu kanser t\u00fcrleri \u00fclkemizde de ilk s\u0131ralarda yer almaktad\u0131r. T\u00fcrkiye Kanser \u0130statistikleri Raporuna g\u00f6re, bir y\u0131l i\u00e7erisinde 211.273 ki\u015fiye kanser tan\u0131s\u0131 konulmu\u015ftur. Erkeklerde g\u00f6r\u00fclme s\u0131kl\u0131\u011f\u0131 kad\u0131nlara g\u00f6re daha fazlad\u0131r. (Erkeklerde y\u00fcz binde 262,4 ve kad\u0131nlarda y\u00fcz binde 188,0). Ya\u015f ilerledik\u00e7e g\u00f6r\u00fclme s\u0131kl\u0131\u011f\u0131 artmaktad\u0131r. 

Uluslararas\u0131 Kanser Kontrol \u00d6rg\u00fct\u00fc ve D\u00fcnya Sa\u011fl\u0131k \u00d6rg\u00fct\u00fc gibi kanser alan\u0131nda yo\u011fun \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 bulunan uluslararas\u0131 sayg\u0131n kurulu\u015flar; her bireyin k\u00fc\u00e7\u00fck veya b\u00fcy\u00fck eylemlerinin, uzun vadeli, olumlu de\u011fi\u015fimlere yol a\u00e7aca\u011f\u0131n\u0131 ifade ederek kanserleri \u00f6nleme yolunda ki\u015filere \u015fu risk fakt\u00f6rlerinden ka\u00e7\u0131nma \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131nda bulunmaktad\u0131r: 

-Sigara ve dumans\u0131z t\u00fct\u00fcn \u00fcr\u00fcnlerini de i\u00e7eren t\u00fct\u00fcn kullan\u0131m\u0131
-Fazla kilolu veya obez olmak
-D\u00fc\u015f\u00fck meyve ve sebze al\u0131m\u0131n\u0131 i\u00e7eren sa\u011fl\u0131ks\u0131z beslenme
-Fiziksel aktivite eksikli\u011fi
-Alkol kullan\u0131m\u0131
-Cinsel yolla bula\u015fan Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu
-Hepatit veya di\u011fer kanserojen enfeksiyonlara maruziyet
-\u0130yonla\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 ve ultraviyole radyasyon maruziyeti
-Kentsel hava kirlili\u011fi
-Kat\u0131 yak\u0131t kullan\u0131m\u0131ndan kaynaklanan i\u00e7 mek\u00e2n duman\u0131

T\u00fct\u00fcn kullan\u0131m\u0131, kanser geli\u015fimi y\u00f6n\u00fcnden en \u00f6nemli risk fakt\u00f6r\u00fc olup kansere ba\u011fl\u0131 \u00f6l\u00fcmlerin yakla\u015f\u0131k %22\u2019sinden sorumludur. Akci\u011fer kanserinin yan\u0131 s\u0131ra \u00f6zefagus, mesane, b\u00f6brek, pankreas, mide, serviks (rahim a\u011fz\u0131) kanserlerinden de sorumlu oldu\u011fu bilinen t\u00fct\u00fcn kullan\u0131m\u0131, hangi ya\u015fta olursa olsun terk edildi\u011finde ki\u015finin ya\u015fam kalitesi ve ya\u015fam s\u00fcresi \u00fczerinde anlaml\u0131 bir fark yaratmaktad\u0131r. Bu risk fakt\u00f6r\u00fcnden ka\u00e7\u0131nmada en \u00f6nemli stratejiler; \u00f6zellikle gen\u00e7 ya\u015ftaki bireylerin maruziyetinin engellenmesi, hangi ya\u015fta olunursa olunsun b\u0131rakma y\u00f6n\u00fcnde irade beyan\u0131nda bulunanlar\u0131n ilgili sigara b\u0131rakma merkezlerine y\u00f6nlendirilmesi, dumans\u0131z olmas\u0131 nedeniyle herhangi bir risk i\u00e7ermedi\u011fi gibi yanl\u0131\u015f alg\u0131ya neden olan elektronik sigara gibi \u00fcr\u00fcnlerin riskinin anlat\u0131larak toplumda bilincin y\u00fckseltilmesine y\u00f6nelik e\u011fitsel faaliyetlerin ger\u00e7ekle\u015ftirilmesi olacakt\u0131r.

Obezite ve kanser ili\u015fkisine dair yap\u0131lm\u0131\u015f \u00e7ok say\u0131da epidemiyolojik \u00e7al\u0131\u015fma obezitenin kansere neden olmas\u0131n\u0131n yan\u0131 s\u0131ra kanser tedavisine yan\u0131t\u0131n azalmas\u0131na, hastal\u0131k seyrinin bozulmas\u0131na ve artm\u0131\u015f \u00f6l\u00fcm oranlar\u0131na neden oldu\u011funu da ortaya koymaktad\u0131r. D\u00fcnya Sa\u011fl\u0131k \u00d6rg\u00fct\u00fc\u2019ne g\u00f6re, sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir kiloyu korumak ve fiziksel olarak aktif olmakla ba\u011f\u0131rsak, meme, rahim, yumurtal\u0131k, pankreas, yemek borusu, b\u00f6brek, karaci\u011fer, safra kesesi kanserlerinin geli\u015fim riski \u00f6nemli \u00f6l\u00e7\u00fcde azalt\u0131labilmektedir. Ya\u015fam tarz\u0131 de\u011fi\u015fiklikleri (\u00f6rne\u011fin g\u00fcnl\u00fck 30-40 dakikal\u0131k y\u00fcr\u00fcy\u00fc\u015fler, liften zengin meyve sebze a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131 beslenme gibi) ile kansere kar\u015f\u0131 anlaml\u0131 risk azalt\u0131m\u0131 sa\u011flanmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. 

Sindirim ve bo\u015falt\u0131m sisteminin farkl\u0131 t\u00fcrde kanserleri ile ili\u015fkisi oldu\u011fu ispatlanm\u0131\u015f olan alkol t\u00fcketimi, kanser geli\u015fim riskini azaltmada bireysel fark\u0131ndal\u0131k ve \u00e7aba ile \u00f6nemli oranda \u00f6nlenme \u015fans\u0131na sahiptir.

D\u00fcnya genelinde en s\u0131k izlenen kanser t\u00fcr\u00fc olan cilt kanserine y\u00f6nelik al\u0131nacak \u00f6nlemlerle \u00f6rne\u011fin; g\u00fcne\u015fin ultraviyole \u0131\u015f\u0131nlar\u0131na maruziyeti azaltacak \u015fekilde uygun \u015fapka, g\u00f6zl\u00fck, g\u00fcne\u015f kremi, koruyucu giysiler kullan\u0131lmas\u0131, g\u00fcne\u015f \u0131\u015f\u0131nlar\u0131n\u0131n zararl\u0131 etkilerinin en yo\u011fun hissedildi\u011fi saatlerde g\u00fcne\u015fe do\u011frudan maruz kal\u0131nmamas\u0131 ile anlaml\u0131 risk azalt\u0131m\u0131 sa\u011flanabilmektedir.

Kansere yol a\u00e7abildi\u011fi ispatlanm\u0131\u015f kimi kanserojenlere maruziyetin s\u00f6z konusu oldu\u011fu meslek gruplar\u0131nda \u00e7al\u0131\u015fanlar\u0131n i\u015f s\u0131ras\u0131nda koruyucu bariyer (maske, tulum, \u00f6nl\u00fck, eldiven gibi) kullanmas\u0131 da kanseri \u00f6nlemede \u00f6nemli bir strateji olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kmaktad\u0131r.

Sonu\u00e7 itibar\u0131yla; kansere yol a\u00e7abilece\u011fi kan\u0131tlanm\u0131\u015f risk fakt\u00f6rlerinin fark\u0131na vararak, bunlardan korunmada bireysel ve toplumsal temelde yap\u0131lacaklar konusunda bilgilenerek, \u00f6nleme \u00e7abalar\u0131n\u0131 kararl\u0131l\u0131kla s\u00fcrd\u00fcrerek, ileri d\u00f6nemlerde daha b\u00fcy\u00fck bir toplumsal y\u00fck haline gelmesi beklenen kanserle sava\u015f\u0131mda \u00f6nemli kazan\u0131mlar elde edilece\u011fine \u015f\u00fcphe yoktur.<\/p>\n\n\n\n



KANSER TARAMALARI<\/strong>
Kanser hastal\u0131klar\u0131n\u0131n her bir tipinin kendine g\u00f6re etyolojisi, risk fakt\u00f6rleri, tan\u0131 ve tedavi y\u00f6ntemleri vard\u0131r. Bu y\u00fczden erken tan\u0131 ve tarama stratejileri de kanser tiplerine g\u00f6re de\u011fi\u015fmektedir. Baz\u0131 kanser tipleri i\u00e7in tarama \u00f6nerilirken baz\u0131 kanser tipleri i\u00e7in \u00f6nerilmemektedir. 

D\u00fcnya Sa\u011fl\u0131k \u00d6rg\u00fct\u00fc; meme, rahim a\u011fz\u0131 ve kal\u0131n ba\u011f\u0131rsak kanserlerinde vakalar\u0131n erken evrelerde yakalanmas\u0131na y\u00f6nelik toplum tabanl\u0131 tarama programlar\u0131 \u00f6nermekte ve bu \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n b\u00fct\u00fcnc\u00fcl bir kanser kontrol program\u0131n\u0131n par\u00e7as\u0131 olmas\u0131 gerekti\u011fini belirtmektedir. \u00dclkemizde DS\u00d6 \u00f6nerileri do\u011frultusunda 2008 y\u0131l\u0131ndan itibaren kay\u0131t, \u00f6nleme, tarama ve tedavi \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131 bir arada bar\u0131nd\u0131ran Ulusal Kanser Kontrol Program\u0131 kapsam\u0131nda; meme, kal\u0131n ba\u011f\u0131rsak ve rahim a\u011fz\u0131 kanserleri i\u00e7in, toplumun kaynaklar\u0131na ve hastal\u0131k y\u00fck\u00fcne uygun olarak tarama programlar\u0131 y\u00fcr\u00fct\u00fclmektedir.

\u00dclke genelinde kanser taramalar\u0131; Birinci Basamak, \u0130kinci ve \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc Basamak Sa\u011fl\u0131k Kurulu\u015flar\u0131nda, toplum tabanl\u0131 ve f\u0131rsat\u00e7\u0131 taramalar \u015feklinde yap\u0131lmaktad\u0131r. K\u0131rsal ve dezavantajl\u0131 gruplar\u0131m\u0131za illerimizdeki mobil tarama ara\u00e7lar\u0131 ile de tarama hizmeti verilmektedir. 

\u00dclkemizde Y\u00fcr\u00fct\u00fclen Ulusal Kanser Tarama Program\u0131nda;<\/strong>
Meme kanseri taramas\u0131; 40-69 ya\u015f aras\u0131ndaki kad\u0131nlara y\u0131lda bir kez klinik meme muayenesi yap\u0131lmakta, 2 y\u0131lda bir mamografi \u00e7ekilmektedir.
Rahim a\u011fz\u0131 kanseri taramas\u0131; 30-65 ya\u015f aras\u0131 kad\u0131nlara 5 y\u0131lda bir HPV-DNA testi ile yap\u0131lmaktad\u0131r.

Kal\u0131n ba\u011f\u0131rsak kanseri taramas\u0131; 50-70 ya\u015f aras\u0131ndaki kad\u0131n ve erkeklere 2 y\u0131lda bir gaitada gizli kan testi (GGK) yap\u0131lmakta, 10 y\u0131l da bir de kolonoskopi \u00f6nerilmektedir.
Tarama sonras\u0131nda pozitif veya \u015f\u00fcpheli bulunan ki\u015filer ikinci, \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc basamak sa\u011fl\u0131k kurulu\u015flar\u0131na y\u00f6nlendirilmekte ve ileri tetkikler yap\u0131lmaktad\u0131r. Te\u015fhis ve tedavi hizmetleri ikinci ve \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc basamak sa\u011fl\u0131k kurulu\u015flar\u0131 taraf\u0131ndan yap\u0131lmaktad\u0131r.

\u00dclkemizde hem taramalar\u0131 art\u0131rmak hem de sa\u011fl\u0131k okur yazarl\u0131\u011f\u0131 konusunda vatanda\u015flar\u0131m\u0131z\u0131 bilgilendirmek \u00fczere 81 ilde kanser fark\u0131ndal\u0131k \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 yap\u0131lmaktad\u0131r.

Bakanl\u0131k olarak benimsedi\u011fimiz \u201c4 \u015eubat D\u00fcnya Kanser G\u00fcn\u00fc\u201d fark\u0131ndal\u0131k mesaj\u0131m\u0131z:<\/strong>

\u201cKanserden korunmak herkesin hakk\u0131d\u0131r. Siz de kanserden korunmak ve kendinize uygun taramalar\u0131 yapt\u0131rmak i\u00e7in; Toplum Sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 Merkezlerine (TSM) ba\u011fl\u0131 olarak hizmet veren Kanser Erken Te\u015fhis, Tarama ve E\u011fitim Merkezleri (KETEM), Sa\u011fl\u0131kl\u0131 Hayat Merkezleri (SHM) ve Aile Sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 Merkezleri (ASM)\u2019ne ba\u015fvurabilirsiniz.\u201d
<\/strong>
Ulusal Kanser Tarama Programlar\u0131 hakk\u0131nda daha detayl\u0131 bilgi i\u00e7in:
https:\/\/hsgm.saglik.gov.tr\/tr\/kanser<\/a>
https:\/\/hsgm.saglik.gov.tr\/tr\/<\/a> 
Kanser web sitesinde yer alan Hangi Tarama Bana Uygun? <\/strong>uygulamas\u0131 ile hangi kanser t\u00fcr\u00fcnde tarama yapt\u0131r\u0131labilece\u011fi konusunda bilgi edinilebilmektedir.<\/p>\n\n\n\n